Erfbelasting in België: Waarom Deze Totaal Moet Worden Afschafd Voor Iedereen

België, bekend om zijn hoge levenskwaliteit en sterke sociale voorzieningen, heeft tegelijkertijd één van de strengste erfbelastingsystemen van Europa. Met tarieven tot 27% voor naaste familie en zelfs 55–80% voor verdere verwanten, gaat deze belasting veel verder dan alleen het innen van overheidsinkomsten — ze ondermijnt stilletjes familievermogen, ontmoedigt sparen en jaagt kapitaal én mensen het land uit.  It’s not about lifestyle — it’s about escaping taxes.

Het is tijd voor een duidelijke, moedige stap: de volledige afschaffing van de erfbelasting voor iedereen — niet enkel voor de bevoorrechte elite met dure fiscalisten. 


💸 Hoeveel Vermogen Verlaat België Jaarlijks?

Volgens recente cijfers van Statbel en studies van Belgische financiële analisten:

  • Elk jaar veranderen meer dan 10.000 Belgen van 55 jaar en ouder hun fiscale woonplaats naar landen zoals Portugal, Zwitserland, Luxemburg, Frankrijk en Nederland.

  • In 2022 alleen al is naar schatting €13,5 miljard aan privévermogen uit België vertrokken als gevolg van erfbelastingplanning en fiscale emigratie.

  • Deze mensen nemen niet alleen hun pensioen en beleggingen mee, maar ook hun ondernemingszin — wat neerkomt op een nettoverlies voor de Belgische economie.

Dit is geen pensioneringstoerisme. Dit is doelgerichte kapitaalvlucht.

⚖️ Een Ongelijk Systeem: Ondernemers Betalen Minder, Burgers Betalen Meer

De Vlaamse regeling voor "familiale vennootschappen" maakt het mogelijk om aandelen belastingvrij (0%) te schenken aan kinderen (of aan 3% bij overlijden), op voorwaarde dat aan bepaalde criteria wordt voldaan.

Maar:

  • Gewone burgers met een huis en wat spaargeld betalen tot 27% erfbelasting, terwijl families met slimme juridische structuren miljoenen belastingvrij overdragen.

  • Als een kleine verhuurder drie appartementen bezit op zijn eigen naam, betalen zijn kinderen een fortuin aan erfbelasting. Als dezelfde eigendommen onder een BV vallen en goed gestructureerd zijn, betalen ze mogelijk niets.

Deze juridische asymmetrie ondermijnt het vertrouwen in de rechtvaardigheid van het systeem.

🏠 Erfbelasting = Gedwongen Verkoop van Familiebezit

Voor de middenklasse betekent erfbelasting vaak:

  • De gezinswoning verkopen om de erfbelasting te kunnen betalen;

  • Familiegrond of kleine bedrijven opsplitsen;

  • Spaargeld van meerdere generaties opbreken.

Dit zijn geen miljardairs. Dit zijn hardwerkende gezinnen die decennialang inkomstenbelasting, btw en onroerende voorheffing betaalden — om vervolgens nóg eens belast te worden bij het doorgeven van hun nalatenschap.

📉 Economische Impact: Straf op Sparen en Opbouwen

De erfbelasting straft:

  • Gezinnen die sparen in plaats van consumeren;

  • Ondernemers die kapitaal opbouwen in plaats van uitgeven;

  • Ouders die hun kinderen financieel willen ondersteunen.

Ze verzwakt de langetermijnopbouw van familievermogen, beperkt sociale mobiliteit en ontmoedigt toekomstgericht denken. In een vergrijzende samenleving is elke euro aan stabiel, productief kapitaal van belang.

🌍 Internationale Context: Andere Landen Hebben Het Al Afschafd

België loopt achter op veel ontwikkelde landen:

  • Oostenrijk, Zweden, Noorwegen, Portugal, Tsjechië, Nieuw-Zeeland en Canada hebben géén erfbelasting.

  • Deze landen kwamen tot de conclusie dat de belasting inefficiënt, oneerlijk en economisch remmend is — zeker als ze minder dan 1% van de totale overheidsinkomsten oplevert.

Waarom houdt België er dan nog steeds aan vast?

✅ Wat Moet Er Gebeuren?

België moet de erfbelasting volledig afschaffen voor alle burgers — niet enkel ondernemers of wie structuren kunnen opzetten.

Dit zou:

  • Gezinnen aanmoedigen om vermogen op te bouwen en over te dragen;

  • Oudere Belgen (en hun kapitaal) in het land houden;

  • Gelijkheid herstellen in een systeem dat nu als hypocriet wordt ervaren;

  • België in lijn brengen met moderne, toekomstgerichte belastingprincipes.

🧭 Fiscale Rechtvaardigheid is Geen Fiscale Straf

De huidige erfbelasting is een stille vorm van onteigening. Ze straft de voorzichtigen, de spaarders en de bouwers — en beloont zij die vertrekken of herstructureren.

Als België écht gelooft in rechtvaardigheid, productiviteit en langetermijngroei, dan moet het doen wat andere verstandige landen al deden:

Laat families hun nalatenschap doorgeven — zonder straf, zonder bureaucratie, zonder angst.

🔍 In de context van het VRT-artikel (29 augustus 2024)

https://www.vrt.be/vrtnws/nl/2024/08/29/privevastgoed-schenken-aan-nultarief-moet-vlaamse-gunstregeling/

In een artikel van VRT NWS met de titel "Privévastgoed schenken aan nultarief moet Vlaamse gunstregeling voor familiebedrijven herbekeken worden", wordt aangehaald dat:

  • In 2024 hebben 1.670 Vlamingen via de familiale vennootschapsregeling in totaal €7,35 miljard aan activa belastingvrij overgedragen.

  • De regeling, oorspronkelijk bedoeld voor bedrijfsopvolging, wordt nu ook gebruikt voor het schenken van privévastgoed dat niets met ondernemerschap te maken heeft.

Hoewel juridisch toegestaan, roept dit ethische en sociale vragen op over de scheefgroei tussen gewone burgers en wie structuren kunnen toepassen.

In 2023 inde de Vlaamse overheid bijna 1,85 miljard euro aan erfbelasting, een recordbedrag dat ongeveer 3,5% van de totale Vlaamse inkomsten vertegenwoordigt . Ondanks het feit dat het aantal overlijdens in dat jaar lager lag dan in 2022, steeg het totaal belastbaar vermogen tot 14,4 miljard euro, wat de hogere opbrengst verklaart . https://www.katrienschryvers.be/

Op nationaal niveau dragen schenk- en erfbelastingen gemiddeld slechts 0,15% bij aan het bruto binnenlands product (bbp), wat relatief laag is in vergelijking met andere OESO-landen . In Vlaanderen bedraagt de effectieve gemiddelde aanslagvoet op erfenissen ongeveer 12%, ondanks dat de nominale tarieven aanzienlijk hoger kunnen zijn, vooral voor erfenissen buiten de rechte lijn .​ https://financialforum.be

Samenvattend is erfbelasting een belangrijke, zij het beperkte, inkomstenbron voor de Vlaamse overheid, met een opbrengst die sterk afhankelijk is van het jaarlijks belastbaar vermogen.

De overheid kan niemand belasten zonder daar op een eerlijke en respectvolle manier mee om te gaan. Anders verliezen we het beste wat we hebben – de gewone mens. En net daarom heeft God er zoveel van gemaakt. De gewone mens is het land zelf, niet slechts een stukje grond. Op dat land kunnen verschillende soorten samenkomen.

De discussie is open. Nu is het tijd voor actie.